Deel V

Hoe ziet een moderne platenspeler er nu uit?

We hebben gezien hoe Edison zijn plaatjes draaide, maar hoe wordt dat tegenwoordig gedaan?

Hoe ziet een draaitafel er uit?

Al die technieken die hiervoor besproken zijn, zijn nog steed terug te vinden in de hedendaagse platenspeler.

We zullen de verschillende onderdelen van de draaitafel (zoals de platenspeler genoemd wordt) eens stuk voor stuk bespreken. En er meteen bijvertellen hoe je ze gebruikt bij het plaatjes draaien
(een 'DJ-Set neerzetten' heet dat).

Klik hier

Hiernaast zien we een platenspeler van het merk Denon type DP-DJ100 van bovenaf gefotografeerd.

Klik hier

Het belangrijkste onderdeel is natuurlijk het draaiplateau. Dat is die grote ronde schijf die de platen laat rond draaien. Op dat plateau ligt een speciale mat. Dan kan óf een anti-slipmat zijn. Die zorgt er voor dat de plaat niet onbedoeld gaat glijden. Óf het is juist een slipmat. Die zorgt er juist voor dat de plaat gemakkelijker kan glijden. En dat is weer nodig bij het 'scratchen'.

Klik hier

Een ander belangrijk onderdeel is de arm of toonarm. De toonarm zorgt er voor dat het element - dat aan de kop geschroefd is (het zwarte deel onder aan de foto) - goed over de hele plaat kan bewegen. Om er voor te zorgen dat het element overal recht op de plaatgroef staat, is die vreemde slinger in de arm gemaakt (S-vorm).

Klik hier

Aan die toonarm zit nog een belangrijk onderdeel. Dat heet het contra-gewicht. (bovenaan de foto).
Door aan dat gewicht te draaien schuift het over de arm heen en weer. En omdat de arm als een wip uitgevoerd is, wordt daardoor de naald die aan de andere kant van de arm zit, sterker of minder sterk op de plaat gedrukt.

Rechts onder het contra-gewicht zie je op de foto nog een speciaal knopje. Dat knopje wordt de 'anti-scating instelling' genoemd. Het zorgt er voor dat de naald minder snel overspringt naar een andere groef. Het moet steeds op hetzelfde getal ingesteld worden als het contra-gewicht aangeeft.

Klik hier

Heel belangrijk is ook de start/stop knop (links onderaan). Bij een goede platenspeler zal het draaiplateau meteen op de goede snelheid gaan draaien. Dan kan de muziek echt 'scherp' gezet worden door de DJ. Één druk op de knop en de muziek knalt uit de luidsprekers.

Aan de arm zit nog een speciaal hefboompje (rechts op de foto). Dit hefboompje wordt de lift genoemd. Met deze lift kan de naald voorzichtig van de plaat getild worden en er ook weer voorzichtig opgezet worden. Als je dat gewoon met de hand zou doen dan krijg je veel bijgeluiden en krassen op de plaat.

Maar scratchers hebben natuurlijk geen tijd om de lift te gebruiken. Die moeten gewoon veel oefenen om met de hand de naald meteen goed op de plaat te zetten.

Klik hier

Natuurlijk is het ook belangrijk dat de plaat op de goede snelheid draait. Daarvoor zitten er twee knopjes op de draaitafel. (links onderaan op de foto) Daarmee kan je kiezen of de plaat met 33 toeren of met 45 toeren wordt gedraaid.

Links bovenaan zie je een rond hulpstukje (dat zit los). Sommige 45 toeren plaatjes hebben namelijk een groter gat in het midden en kunnen dan alleen maar gedraaid worden met dit hulpstuk.

Klik hier

Rechts op de foto zie je nog een grote schuif. Daarmee kan de plaat sneller of langzamer gaan draaien.
Dat is heel belangrijk voor een DJ.

Een DJ heeft meestal twee draaitafels tegelijk voor zich staan. In een DJ-set wil je dat als de muziek op de ene draaitafel is uitgespeeld de muziek op de andere draaitafel gewoon verder gaat. Het publiek mag dan niet horen dat er een andere plaat gaat beginnen.

Maar niet alle drummers spelen even snel op een grammofoonplaat. En dan hoort het publiek dat er een andere plaat gaat beginnen.

De DJ kan met deze schuif de plaat met de snellere drummer wat langzamer laten draaien. Dan hoort toch niet iedereen dat er een andere plaat begint.

Deze truc noem je 'doorstarten'.