Deel III

Een volgende verbetering: elektronica.

Geluidverbetering door de opkomende radiogolf.

Elektronica

De koffergrammofoon heeft dus een flink aantal jaren in de huiskamer gestaan. Maar na een tijdje wilden de mensen dat diezelfde grammofoon elektrisch versterkt werd. ²

Hoe kwam dat?

Weer een stukje geschiedenis.
In 1876 wordt door Alexander Graham Bell de telefoon uitgevonden,³

Die telefoon wordt verbeterd en verbeterd en het lukt zelfs om de telefoongesprekken zonder draad door de lucht te sturen. Die draadloze telefoon wordt de radio.
In 1919 wordt in Nederland de eerste radio uitzending verzorgd door Steringa Idzerda .
Dat vonden de mensen natuurlijk heel leuk en ze begonnen de eerste radio's te kopen.
En die radio's werden naast de koffergrammofoon in de huiskamer gezet.

Die radio's kunnen het nieuws weergeven, maar er wordt ook muziek uitgezonden. En omdat die radio's elektrisch versterkt zijn kunnen ze de muziek heel hard laten klinken.

Dan wil natuurlijk iedereen z'n koffergrammofoon graag aansluiten op die dure radio. Om bijvoorbeeld zelf muziek te draaien als er geen radio uitzending is.

Voor het elektrisch versterken van de grammofoon werd een stukje van de telefoon gebruikt. In een telefoon zit namelijk een microfoon om het geluid door een draad te kunnen sturen.

zo'n microfoon lijkt op de trechter die Edison gebruikte voor z'n fonograaf. Maar er wordt aan het papiertje geen naald vastgemaakt om in een wasrol te krassen, maar een opgerold stukje koperdraad met een magneetje.

Onderzoekers hadden namelijk ontdekt dat als je een magneetje heen en weer beweegt langs zo'n stukje opgerold koperdraad, dat er dan stroom door die koperdraad gaat lopen.

Klik hier

Dat effect is ook te zien bij de fietsdynamo hiernaast.

Door het draaien van de band zal het wieltje bovenop ook gaan draaien. Dat wieltje bovenop zorgt er voor dat er binnenin een magneetje langs een opgerolde koperdraad gaat bewegen. Hierdoor komt er stroom uit de dynamo en kan de koplamp gaan branden.
Als je sneller gaat fietsen gaat de magneet sneller bewegen en komt er meer stroom uit de dynamo. De koplamp gaat dan meer licht geven. Als je langzamer gaat fietsen beweegt de magneet langzamer en komt er minder stroom. Dan gaat de koplamp ook minder licht geven.

Dus meer bewegen geeft meer stroom en minder bewegen minder stroom.

Klik hier

Alle elektrische grammofoons hebben dus in plaats van de grote ronde toonkop een element zoals hiernaast.
Door het bewegen van de naald wordt er een magneetje langs een koperdraad bewogen. Daardoor wordt er stroom gemaakt.
Veel geluid in de groef geeft veel stroom en weinig geluid geeft weinig stroom.

Klik hier

En zo ziet zo'n element van een moderne grammofoon er uit.

Het lijkt hier heel groot, maar dat komt omdat het van heel dichtbij is gefotografeerd.

Noten